Kepercayaan kepada doktor keluarga redakan kebimbangan pesakit

Dr Mohamed Baisal membincangkan peranan doktor keluarga seperti beliau dalam Healthier SG, dan bagaimana mereka memperkasakan pesakit untuk menjaga kesihatan mereka

Beliau pernah panik setiap kali bacaan tekanan darahnya yang dipantau di rumah adalah tinggi. Pesakit berusia 60-an itu mempunyai masalah kesihatan termasuk darah tinggi (hipertensi). 

Apabila bacaannya lebih tinggi sedikit daripada biasa, beliau akan meminta salah seorang daripada dua anak perempuannya untuk menghantarnya ke bahagian kecemasan hospital.

Tetapi setiap lawatan hospital terbukti tidak perlu, kata Dr Mohamed Baisal, seorang doktor umum (GP) yang telah melihat pesakit di sebuah kliniknya di Little India sejak tiga tahun lalu.

Beliau menjelaskan bahawa bacaan tekanan darah sahaja tidak memberikan gambaran penuh tentang kesihatan seseorang, kerana ia boleh dipengaruhi oleh pelbagai faktor kesihatan.

Anak perempuannya, yang kedua-duanya bekerja, tidak tahu apa yang perlu dilakukan. Apabila mereka meminta pertolongan kepadanya, beliau mencadangkan huraian mudah: Keluarga menghubungi kliniknya apabila tekanan darah pesakit kekal tinggi. 

Beliau kemudian boleh menasihati pesakit sama ada perlu ke ke klinik atau ke hospital.

Mempunyai kepercayaan dan kebiasaan itu, kata Dr Baisal, membantu pesakit menjadi lebih menerima pelan rawatan. 

“Ada (pesakit) melihat saya hanya doktor selsema. Mereka mahu pulih dan kembali ke kehidupan seharian mereka.”

“Tetapi ada yang mendapati bahawa kami berada di sana untuk meredakan kebimbangan mereka, membimbing mereka, dan juga menawarkan beberapa nasihat,” kata doktor keluarga berusia 47 tahun itu, yang telah bekerja di klinik itu selama 14 tahun.

Hubungan ini amat penting apabila merawat orang dewasa yang lebih tua, tambahnya. Kira-kira 20 peratus pesakitnya berumur 60 tahun dan ke atas. Kunjungan kerap mereka selalunya melibatkan pengurusan keadaan kesihatan jangka panjang, seperti diabetes dan tekanan darah tinggi. 

Mengharungi bersama pesakit       

Bagi Dr Baisal, yang menamatkan pengajian ijazah perubatannya di Universiti Nasional Singapura pada tahun 2004, hubungan ini menekankan intipati perubatan keluarga: Membina kepercayaan dan hubungan yang menjangkau lebih daripada sekadar merawat penyakit.

Tumpuan ini sejajar dengan perubahan yang lebih luas dalam landskap penjagaan kesihatan Singapura, dan merupakan salah satu sebab mengapa klinik Dr Baisal menyertai inisiatif Healthier SG tahun lalu.

Healthier SG merupakan sebuah program kesihatan nasional untuk menggalak pencegahan penyakit dengan menumpukan penjagaan peribadi.

“Saya melihatnya sebagai satu peluang penjagaan pencegahan untuk diletakkan sebagai ‘nadi’ sistem penjagaan kesihatan,’’ kata Dr Baisal.

“Kita menjadi tempat utama bagi menanyakan sebarang perkara berkaitan kesihatan,’’katanya, “membuatkan ia lebih mudah memantau perkara yang mereka telah lakukan, harus  dilakukan dan perlu dilakukan dalam setiap tahap kehidupan mereka.’’  

Apakah Healthier SG?

Diperkenalkan oleh Kementerian Kesihatan (MOH) pada Julai 2023, Healthier SG dibuka kepada rakyat dan penduduk tetap (PR) Singapura berusia 40 tahun dan ke atas. Ia memberi tumpuan kepada penjagaan pencegahan melalui pelan kesihatan yang disesuaikan mengikut keperluan peribadi, saringan dan vaksinasi biasa, dan rujukan bersubsidi kepada penyedia penjagaan atau perkhidmatan lain melalui doktor keluarga anda.

Individu boleh mendaftar di salah satu daripada lebih 1,000 klinik GP kejiranan yang mengambil bahagian untuk penjagaan berterusan mereka.

Daripada 2.4 juta penduduk Singapura yang dijemput untuk mengambil bahagian sejak pelancarannya, lebih daripada satu juta telah mendaftar, menurut MOH.

Doktor keluarga adalah tunggak dalam inisiatif ini. Dalam perbahasan Oktober 2022 mengenai Healthier SG di Parlimen, Menteri Kesihatan Encik Ong Ye Kung menyifatkan mereka sebagai “pintu utama” usaha ini. Beliau berkata: “Kami mahu menggerakkan mereka untuk membina hubungan yang kukuh dengan pesakit mereka dan memainkan peranan yang lebih besar dalam penjagaan pencegahan.”

Melalui rangkaian penjagaan utama, klinik Healthier SG juga boleh menyediakan perkhidmatan penjagaan di luar klinik mereka. Ini membolehkan mereka memanfaatkan kepakaran dan sumber klinik lain yang mengambil bahagian, dan merujuk pesakit, dalam bidang seperti kaunseling jururawat, dan pemeriksaan kaki dan mata diabetes.

Setiap klinik yang mengambil bahagian dalam Healthier SG tergolong dalam salah satu daripada 10 rangkaian penjagaan utama di Singapura.

Dikaitkan dengan rangkaian penjagaan utama, kata Dr Baisal, membolehkannya menyelaras dan menyediakan penjagaan menyeluruh kepada pesakit.

Inisiatif Healthier SG yang lebih sihat juga menggalakkan preskripsi sosial - model penjagaan di mana doktor seperti Dr Baisal bukan sahaja menetapkan ubat atau mengesyorkan ujian perubatan, tetapi juga melihat faktor sosial yang boleh menjejaskan kesejahteraan pesakit, seperti pengasingan sosial.

Pesakit kemudian dihubungkan dengan sumber masyarakat seperti kelas senaman, kumpulan hobi dan aktiviti sosial untuk meningkatkan kesejahteraan keseluruhan mereka.

“Kesejahteraan seseorang tidak lagi ditakrifkan hanya dengan penyakit dan pengurusan penyakit seseorang,” kata Dr Baisal, sambil menambah bahawa ia kini merupakan pendekatan yang lebih holistik untuk membantu pesakit hidup dan menua dengan baik dalam masyarakat.

Menumpukan terhadap usaha sama

Di sebalik faedahnya, penjagaan pencegahan merupakan laluan yang panjang. Tidak semua pesakit segera yakin, terutamanya jika “mereka tidak melihat apa-apa faedah jangka pendek, atau bagaimana ia membuat perubahan kepada kehidupan harian mereka”, jelas Dr Baisal.

Salah tanggapan biasa dalam kalangan pesakitnya: Pemeriksaan kerap tidak diperlukan jika seseorang itu sihat. “Mereka sering (bertanya): ‘Mengapa saya perlu berbuat demikian jika saya tidak melihat, atau merasakan sebarang ancaman kesihatan buat masa ini?’”

Untuk menangani kebimbangan ini, Dr Baisal bergantung pada kepercayaan dan perbualan terbuka dengan pesakit untuk membantu mereka memahami kepentingan pengesanan awal. 

Pemeriksaan biasa boleh membantu mendedahkan tanda-tanda penyakit, jelasnya, yang boleh dicegah atau diuruskan dengan lebih berkesan jika ditemui lebih awal. Ini mengurangkan risiko komplikasi kesihatan selanjutnya dan potensi kesan jangka panjang.

“Terdapat juga perkara lain yang perlu diambil kira,” kata Dr Baisal. Sebagai contoh, dia berkongsi bagaimana menguruskan diabetes peringkat akhir dan tekanan darah tinggi mungkin memerlukan pemeriksaan yang lebih kerap dan juga rawatan invasif.

Ini boleh memberi kesan yang ketara kepada pesakit secara fizikal dan emosi, katanya, menjejaskan masa berkualiti mereka bersama keluarga atau keupayaan untuk bekerja.

Pereka grafik Dewi Singgih, 50, mendaftar di Healthier SG pada September 2023 untuk mengelak daripada “dibutakan” oleh ketakutan kesihatan yang tidak dijangka. 

“Apabila usia saya semakin meningkat, penting untuk mengetahui, dan bertindak lebih awal jika ada,” kata ibu kepada dua anak itu, yang kerap berjumpa doktor keluarga untuk memantau dan menguruskan tekanan darah tingginya.

“Sebelum (mendaftar), saya hanya terfikir (tentang) untuk ke klinik untuk bertanyakan tentang keadaan saya, atau apabila saya jatuh sakit,” kata ibu kepada dua anak itu. “Tetapi perkara lain mungkin berlaku dengan kesihatan saya yang memerlukan perhatian.”

Dr Baisal menggalakkan pendekatan proaktif ini. Beliau melihat peranannya sebagai rakan kongsi kesihatan, memperkasakan pesakit untuk menjaga kesihatan mereka. Dengan bekerjasama, doktor dan pesakit boleh membuat rancangan kesihatan yang disesuaikan yang berubah berdasarkan keperluan pesakit.

Kerjasama dan kepercayaan ini membantu meyakinkan pesakitnya, yang pernah berasa cemas tentang bacaan tekanan darahnya. 

Beliau berbesar hati untuk berkongsi bahawa beliau telah berhenti mengunjungi hospital jika tidak perlu, dan juga telah menyertai Healthier SG. Beliau kini berasa lebih yakin dalam menguruskan keadaannya, katanya, sambil mengetahui bahawa beliau mendapat sokongan daripadanya dan anak perempuannya.

“Pesakit kami merupakan ‘jantung’ terhadap apa yang kami lakukan,” kata Dr Baisal, sambil menambah bahawa matlamat utama untuk doktor keluarga sepertinya adalah untuk memperkasakan pesakit untuk menjadi lebih baik dan kekal sihat.

Pergi ke healthiersg.gov.sg untuk mengetahui lebih lanjut, dan mulakan perjalanan kesihatan anda dengan doktor anda yang berdedikasi. Pendaftaran dibuka kepada warga dan penduduk tetap (PR) Singapura berumur 40 tahun dan ke atas.

Nota: Ini adalah bahagian pertama daripada dua siri hasil kerjasama Kementerian Kesihatan