Kes barah buah dada jejas kaum lelaki meningkat

Pada awalnya, beliau berasa adanya ketulan pada dinding dadanya selama setahun. Ia tidak menyakitkan.

Namun, apabila ‘Encik Y’ (nama samaran) melihat di cermin, ia jelas kelihatan, malah membesar.

Hasil biopsi kemudian mendedahkan beliau menghidap barah buah dada.

Namun, mujur penyakit itu belum merebak.

Barah buah dada lelaki (MBC) sangat jarang berlaku.

Ia hanya membentuk kira-kira 0.5 hingga 1 peratus daripada kes barah buah dada di seluruh dunia setiap tahun dan sekitar 0.2 peratus daripada keseluruhan kes barah dalam kalangan lelaki.

Bagaimanapun, selari dengan peningkatan barah buah dada secara umum, MBC turut meningkat dengan ketara, lebih dua kali ganda pada 2021 berbanding 1990, lapor kajian yang terbit dalam Barah Buah Dada Klinikal.

Antara 1990 dengan 2021, kejadian dan kelaziman MBC di peringkat sejagat meningkat 272 peratus.

Kadar insiden mengikut piawai umur bagi barah buah dada lelaki di peringkat sejagat meningkat daripada 0.4 kes bagi setiap 100,000 lelaki pada 1990, kepada 0.77 kes bagi setiap 100,000 lelaki pada 2021.

Ia meningkat seiring pertambahan usia, dan lelaki lazimnya didiagnosis menghidap barah buah dada lima hingga 10 tahun lebih lewat berbanding wanita.

Barah buah dada lelaki biasanya dikesan dengan ketumbuhan yang lebih besar dan lebih kerap melibatkan nodus limfa di ketiak berbanding barah buah dada wanita.

Namun begitu, kebanyakan kes masih didiagnosis pada peringkat awal (Tahap I–II) atau setempat lanjut (Tahap III), dan jarang pada peringkat metastatik (Tahap IV).

Penyakit itu juga lazimnya berlaku pada sebelah dada sahaja manakala kes yang melibatkan kedua-dua belah dada dilaporkan kurang daripada 1 peratus.

Gejala termasuk

– Ketulan tidak sakit (kadang-kadang sakit) biasanya di belakang puting

– Perubahan pada puting (mengelupas, ulser, keluar cecair berdarah/jernih, berdarah, tertarik ke dalam)

– Perubahan kulit (kemerahan, lekukan, berkedut, ulser)

– Nodus limfa ketiak boleh dirasai

Bagi ketulan yang mencurigakan, pemeriksaan lanjut perlu merangkumi mamogram, imbasan ultrabunyi, dan biopsi bagi memastikan sama ada ia bersifat barah atau tidak.

Faktor risiko

– Nisbah hormon estrogen yang lebih tinggi berbanding testosteron: Penggunaan ubat yang mengandungi estrogen, penyakit hati kronik seperti sirosis, obesiti, gangguan tiroid, serta sindrom Klinefelter iaitu keadaan genetik jarang berlaku akibat kelebihan satu kromosom X.

– Masalah pada testis: Ini termasuk orkitis (radang testis), testis tidak turun, hernia inguinal kongenital, pembuangan testis, serta kecederaan pada testis.

– Rawatan radioterapi pada bahagian dada

– Sejarah keluarga: Risiko meningkat apabila lebih ramai anggota keluarga tahap pertama terlibat, terutama jika mereka didiagnosis pada usia lebih muda.

– Mutasi pada gen BRCA1 atau BRCA2 (lebih kerap berlaku pada MBC); ujian genetik disarankan untuk pesakit barah buah dada lelaki.

Namun begitu, kebanyakan pesakit tidak mempunyai faktor risiko yang jelas.

Encik Y menjalani pembedahan pemotongan luas setempat (wide local excision) bersama penilaian nodus limfa sentinel dan didapati mempunyai tumor berukuran 11 milimeter tanpa melibatkan nodus limfa.

Walaupun mastektomi biasanya menjadi rawatan utama, pembedahan pemuliharaan buah dada kadangkala dipertimbangkan.

Tumor beliau didapati positif untuk reseptor estrogen (ER) dan progesteron (PR) tetapi negatif bagi HER2.

Jenis hormon positif tetapi HER2-negatif itu adalah yang paling kerap ditemui dalam kes barah buah dada lelaki.

Beliau tidak memerlukan kemoterapi tetapi menjalani rawatan radioterapi dan terapi hormon menggunakan tamoxifen.

Kemoterapi biasanya diberikan selepas pembedahan untuk mengurangkan risiko barah berulang atau sebelum pembedahan bagi mengecilkan saiz tumor.

Bagi barah buah dada tiga kali negatif, terapi imun boleh dipertimbangkan, manakala bagi barah yang positif HER2, rawatan tambahan dengan terapi anti-HER2 disarankan.

Selepas pembedahan, terapi hormon oral selama lima hingga 10 tahun sering diperlukan kerana kebanyakan kes barah buah dada lelaki adalah positif untuk reseptor hormon ER/PR.

Tamoxifen merupakan pilihan utama, manakala perencat aromatase bersama suntikan GnRH boleh digunakan sekiranya tamoxifen tidak sesuai.

Ubat sasaran moden boleh dipertimbangkan bagi pesakit barah buah dada lelaki yang mempunyai mutasi gen BRCA.

Pemantauan dengan mamogram tahunan disarankan bagi pesakit yang menjalani lumpektomi, manakala bagi individu yang mempunyai mutasi genetik, mamogram pada buah dada sebelah lagi turut disarankan untuk pengesanan awal sebarang perubahan.

Saringan bagi individu bawa mutasi gen BRCA

– Pemeriksaan kendiri buah dada

– Pemeriksaan klinikal buah dada setiap tahun bermula pada usia 35 tahun

– Mamogram tahunan disarankan bermula pada usia 50 tahun atau 10 tahun lebih awal daripada usia anggota keluarga termuda yang didiagnosis dengan barah buah dada lelaki, bergantung pada mana yang lebih awal.

Apabila rawatan disesuaikan mengikut tahap dan ciri biologi tumor, kadar kelangsungan hidup bagi pesakit barah buah dada lelaki adalah setanding dengan pesakit wanita.

Untuk penyakit yang sudah lanjut, terdapat pelbagai pilihan rawatan berkesan termasuk terapi hormon, ubat sasaran, dan imunoterapi yang dipilih mengikut subjenis tumor masing-masing.

Terdapat pelbagai pilihan rawatan yang berkesan untuk barah buah dada lelaki pada peringkat lanjut.

Sementara itu, bagi pesakit yang mempunyai penyakit positif HER2, rawatan sasaran seperti terapi anti-HER2 atau konjugat antibodi-ubat boleh dipertimbangkan untuk meningkatkan keberkesanan rawatan.

Bagi barah buah dada tiga kali negatif, imunoterapi boleh digunakan dalam kes terpilih.

Sementara itu, bagi pesakit yang mempunyai mutasi gen BRCA, perencat PARP oral seperti olaparib atau talazoparib boleh dipertimbangkan sebagai sebahagian daripada rawatan.

MBC boleh menjejas keyakinan diri dan membawa kepada tekanan emosi atau kemurungan.

Sokongan keluarga, rakan, serta penyertaan dalam kumpulan sokongan pesakit amat penting untuk membantu mereka menghadapi cabaran rawatan dan menjaga kesejahteraan mental.

Penulis Pakar Onkologi Perubatan Kanan, Pusat Barah OncoCare, Pusat Perubatan Gleneagles.