Syria adakan pilihan raya Parlimen pertama pasca kejatuhan Assad pada 5 Oktober

DAMSYIK: Syria bakal mengadakan pilihan raya parlimen tidak langsung pada 5 Oktober, yang pertama sejak kejatuhan bekas presiden Bashar al-Assad, namun proses ini mencetuskan kebimbangan mengenai sejauh mana pemerintah baru benar-benar inklusif dan mewakili semua lapisan rakyat.

Pilihan raya ini bakal diadakan ketika Presiden sementara Encik Ahmed al-Sharaa berusaha mengukuhkan kuasa selepas 14 tahun perang saudara yang meranapkan negara itu serta insiden keganasan sektarian yang menimbulkan kecurigaan terhadap pentadbiran baharu yang diterajui kumpulan Islamis, khususnya dalam kalangan minoriti.

Parlimen baru Syria akan mempunyai 210 kerusi. Dua pertiga atau 140 kerusi akan dipilih oleh kolej pemilih serantau seramai kira-kira 6,000 orang, manakala baki sepertiga atau 70 kerusi akan ditentukan sendiri oleh Presiden Sharaa. Sebanyak 1,570 calon telah diluluskan oleh jawatankuasa yang dilantik presiden.

Pihak berkuasa berhujah kaedah undi tidak langsung ini digunakan kerana ketiadaan data populasi yang boleh dipercayai selepas jutaan rakyat dipindahkan akibat perang, dan kesukaran mengurus pilihan raya popular berskala besar dalam keadaan negara belum stabil.

Bagaimanapun, pilihan raya ditangguhkan di kawasan timur laut yang dikawal pihak Kurdi serta wilayah Sweida yang majoriti penduduknya Druze, menyebabkan 19 kerusi dijangka kosong.

Langkah mengecualikan kawasan tertentu serta undi tidak langsung menimbulkan kritikan bahawa pilihan raya ini terlalu dikawal pusat dan tidak mewakili keseluruhan rakyat.
“Tidak adil ada pilihan raya di sana tapi tidak di sini. Kami mahu sesuatu yang menyatukan Syria,” kata Encik Hassan Mohamed Dalli, penduduk timur bandar Deir al-Zor yang kawasan kawalan Kurdi tidak akan mengundi.

Pemerhati juga bimbang tentang kurangnya penyertaan wanita dan minoriti. Statistik rasmi menunjukkan wanita hanya 14 peratus daripada 1,578 calon akhir. Di beberapa daerah, calon wanita hampir tiada langsung. Tiada kuota minimum ditetapkan untuk wanita atau kumpulan minoriti.

“Ini peluang penting untuk menunjukkan Syria baharu benar-benar inklusif, tetapi angka semasa menunjukkan masih jauh,” kata seorang penganalisis politik di Damsyik.

Keadaan ini mengulangi sejarah lama ketika era keluarga Assad yang juga tidak memperuntukkan kuota bagi wanita; sejak 1981, hanya 6 hingga 13 peratus ahli parlimen adalah wanita.

Pemerhati politik melihat kuasa Presiden Sharaa melantik sepertiga kerusi sebagai penentu sama ada beliau serius tentang keterangkuman atau mahu mengukuhkan pengaruh.

“Jika presiden melantik individu yang hanya tunduk kepada kehendaknya, dia boleh meluluskan undang-undang tanpa cabaran berkesan,” kata Dr Haid Haid, zamil kanan di Arab Reform Initiative. “Detik ini boleh sama ada mengesahkan peralihan kuasa yang rapuh atau memperdalam rasa sinis rakyat.”

Namun ada juga pandangan bahawa kuota pelantikan ini boleh digunakan untuk menambah bilangan wakil wanita dan minoriti yang gagal dipilih secara undi.

Penganalisis luar menjelaskan pilihan undi tidak langsung mempunyai asas yang munasabah, memandangkan kesukaran mendaftar pengundi selepas perang yang berlarutan.

“Kita tidak tahu jumlah sebenar rakyat Syria hari ini kerana perpindahan besar-besaran,” kata Encik Benjamin Feve, penganalisis kanan di Karam Shaar Advisory. “Sukar membentuk daftar pemilih yang sahih atau mengatur undian bagi jutaan pelarian di luar negara.”

Tetapi beliau menambah, ketiadaan pengawasan telus terhadap pemilihan kolej pemilih boleh membuka ruang manipulasi. “Banyak nama digugurkan dari senarai awal tanpa penjelasan terperinci,” ujarnya.

Isu perwakilan minoriti menjadi sangat sensitif selepas keganasan sektarian yang menelan ratusan nyawa Alawiyah dan Druze beberapa bulan lalu. Ramai khuatir pengguguran wilayah seperti Sweida dan timur laut akan menjejaskan usaha perdamaian.

“Walaupun presiden cuba melantik wakil dari kawasan ini, hakikat bahawa mereka tidak boleh mengundi tetap menunjukkan jurang politik yang belum diselesaikan,” kata Dr Haid.

Walaupun bukan undian rakyat sepenuhnya, pilihan raya ini akan menjadi petunjuk sama ada pentadbiran baru bersedia membuka ruang politik yang lebih inklusif.

Presiden Sharaa berulang kali berjanji membentuk kerajaan yang merangkumi semua pihak, tetapi keputusannya selepas pilihan raya akan diuji dengan teliti oleh rakyat dan pemerhati luar.

“Proses ini akan menentukan sama ada Syria benar-benar bergerak ke arah masa depan yang demokratik atau sekadar menukar wajah kuasa lama dengan struktur baharu yang sama tertutup,” kata Dr Haid.

Bagi rakyat biasa, seperti Encik Hassan di Deir al-Zor, harapannya mudah: “Kami mahu Syria yang menyatukan semua rakyat, tanpa pengecualian.”

Pilihan raya parlimen pada 5 Oktober ini menjadi langkah awal penting selepas kejatuhan rejim Assad, namun juga ujian besar bagi kerajaan baharu membuktikan janji keterangkuman bukan sekadar retorik. Dunia menunggu sama ada Damsyik pasca perang mampu membina politik yang lebih terbuka, atau sekadar mengulangi kitaran lama kuasa eliti yang mengecewakan rakyat. - Agensi berita